Cách đây ít giờ, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có những dòng trên Twitter, khẳng định rõ lập trường trừng phạt kinh tế với Trung Quốc bằng các biện pháp thuế quan.
Ông cho biết: “Không có lý do gì để người tiêu dùng Mỹ trả tiền vì thuế quan mới, có hiệu lực đối với Trung Quốc lúc này. Điều này đã được chứng minh gần đây khi chỉ có 4 điểm Mỹ phải trả, 21 điểm dành cho Trung Quốc vì Trung Quốc trợ cấp sản xuất ở mức độ rất lớn. Ngoài ra, thuế quan…”
Rồi ông viết về cách tránh phải trả thuế: “…có thể tránh hoàn toàn nếu bạn mua từ Quốc gia không chịu Thuế quan, hoặc bạn mua sản phẩm bên trong Mỹ (ý tưởng tốt nhất). Đó là thuế quan Zero. Nhiều công ty chịu thuế sẽ rời Trung Quốc sang Việt Nam và các nước như vậy ở châu Á”.
Cần lưu ý trong tuyên bố về gợi ý địa điểm cho các công ty chịu thuế rời khỏi Trung Quốc, ông Trump chỉ nêu đích danh duy nhất Việt Nam. Dường như Việt Nam để lại ấn tượng rất tốt trong tâm trí của Donald Trump, nên khi viết twitter trong tâm trạng thoải mái là ông nhớ ngay đến Việt Nam để viết, chứ không viết Thái Lan hay Indonesia…
Từ khi lên làm Tổng thống Mỹ, ông Donald Trump đã thay đổi thái độ của nước Mỹ đối với Trung Quốc. Các tổng thống tiền nhiệm tỏ ra quá nuông chiều, ưu ái Trung Quốc dẫn đến việc hàng giá rẻ Trung Quốc tràn ngập thị trường Mỹ gây thâm hụt thương mại song phương. Còn Tổng thống Trump đã có các chính sách cứng rắn để điều chỉnh thâm hụt này.
Hồi tháng 3 năm ngoái, ông đã tuyên bố nâng thuế 25% đối với 50 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc, và lời tuyên bố có hiệu lực vào tháng 6 năm ngoái. Ngày 10.5 vừa qua, Mỹ tiếp tục áp thuế từ 10 lên 25% đối với 200 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc. Phía Trung Quốc vừa phản ứng bằng cách, tuyên bố từ ngày 1.6 họ sẽ đánh thuế nhiều loại hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ lên mức 20% hoặc 25%, từ mức áp thuế 10% trước đây. Tổng giá trị số hàng hóa Mỹ bị đánh thuế lên tới 60 tỉ USD.
Tuy nhiên, điều này không làm ông Trump lo ngại, cho dù có những phản ứng tiêu cực ban đầu từ thị trường chứng khoán Mỹ. Phản ứng của ông Trump chính là thái độ rất bề trên được thể hiện trên twitter: “Các công ty chịu thuế sẽ rời Trung Quốc sang Việt Nam”.
Trước đó, ông Trump cũng trấn an nông dân Mỹ – những người lo ngại việc xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc bị ảnh hưởng. Tổng thống Mỹ tuyên bố, số tiền thu được từ việc nâng thuế quan sẽ dùng để mua hàng nông sản của Mỹ, sau đó sẽ được sử dụng cho “hỗ trợ nhân đạo”.
Bên cạnh đó, ông Trump cũng cảnh báo Trung Quốc mình còn nhiều quân bài tẩy khác để Bắc Kinh điêu đứng. Hồi cuối tuần trước ông Trump cho biết, đang khởi động quá trình để nâng nốt mức 25% với hơn 325 tỉ USD hàng hóa còn lại của Trung Quốc.
Trong cuộc chiến trên sòng bài thế giới, tay chơi Trump rõ ràng là một cáo già ma mãnh và lại có dầy vốn trong tay. Những phản ứng của Trung Quốc dường như mang tính chất phản kháng lấy lệ để giữ thể diện. Nếu đủ bài trong tay, sao Trung Quốc không áp lại thuế với 200 tỉ USD hàng hóa Mỹ cho tương xứng? Thực sự Trung Quốc đã dốc gần hết vốn. Số lượng hàng xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc chỉ khoảng 120 tỉ USD mà Trung Quốc đã tuyên bố áp đặt thuế 25% với 110 tỉ USD (50 tỉ USD đợt trả đũa lần trước + 60 tỉ USD vừa tuyên bố). Nếu áp đặt nốt với 10 tỉ USD còn lại cũng không đáng kể so với số hàng hóa Trung Quốc có thể chịu thêm thuế từ Mỹ. Giả sử giờ Mỹ tuyên bố chỉ cần áp dụng thêm việc tăng thuế với 20 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc thì tay chơi Trung Quốc cũng không còn “tiền” để “theo” nữa vì hết vốn.
Nhắc lại về bước tính xa của ông Trump
Một số người Mỹ sẽ chịu tác động xấu từ chiến tranh thương mại, đó là điều không thể tránh khỏi vì luôn có “thương vong trong chiến tranh”. Để đánh bại đối thủ và thiết lập được trật tự mới thì bạn phải trả cái giá không dễ chịu chút nào, nhất là khi đối đầu với một đối thủ nặng ký.
Nhìn xa hơn, nếu ông Trump không phát động chiến tranh thương mại thông qua việc nâng thuế để dồn ép Trung Quốc thì tình trạng mất cân bằng thương mại giữa hai nước sẽ ngự trị mãi và các quy tắc sở hữu trí tuệ của Trung Quốc gây hại cho Mỹ sẽ không bao giờ thay đổi.
Ngoài ra, cuộc chiến thương mại còn là một phần trong nỗ lực của Mỹ nhằm kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc. Đây chính là điều mà các chuyên gia Trung Quốc nhận định trong lúc thế giới phương Tây ngày càng lo lắng về ảnh hưởng của Trung Quốc trên thế giới. Tổng thống Donald Trump muốn “nước Mỹ trên hết” thì ông phải kiềm chế Trung Quốc.
